Relyefin düzəlməsi
Relyefin düzəlməsi (rus. выравнивание рельефа, ing. levelling of relief) — qalxma sahələrində denu-dasiya və enmə sahələrində akkumulyasiya proseslərinin birgə təsiri nəticəsində relyefin kontrastlığının azalması.
Kainatın yaşı
Riyazi elm ilə məşğul olan hər kəs Kainatımızın təxminən 13.82 milyard il yaşında olduğunu biləcəklər. Müqayisə edilməsi üçün Günəş sisteminin yaşı 4.6 milyard il, Dünyanın yaşı 4.53 milyard il, canlılığın yaşı 3.9 milyard il, çoxhüceyrəli həyatın yaşı 1 milyard il, ilk onurğalıların yaşı 375 milyon il, ilk primatların yaşı 47 milyon il, ilk insansının yaşı 6 milyon il, ilk insan növünün (Homo sp.) yaşı 2 milyon il, növümüzün yaşı isə 200.000 ildir.
Ancaq Kainatın yaşının necə hesablandığı bir çoxlarının bilmədiyi bir mövzudur. Hər nə qədər yenə məşhur səviyyədə fizikayla maraqlanan biri, Kainatın yaşının hesablanmasında “qırmızıya sürüşmə” və ya “Kainatın genişlənmə sürəti” kimi anlayışlara müraciət etmiş olsalar da, bunların riyazi olaraq hesablanmasının necə istifadə edildiyini bir çox adam bilməyəcək.
İlk olaraq, Kainatın yaşını hesablaya bilmək üçün Kainatımızın genişlənməkdə olan bir quruluş sahib olduğunu qəbul etməliyik. Bu, əlimizdəki bütün müşahidələrlə uyğun bir iddiadır və Habbl qanunu, qalaktik çoxluqların bir-birindən uzaqlaşmış olmasını birbaşa isbatlamağımızı təmin edir. Ayrıca bu məlumat parçası, Kainatımızın keçmişdə bu günə nisbətən daha kiçik olduğunun göstəricisidir. Bu vacibdir, çünki hesablarımızı buna istinad etmək məcburiyyətindəyik.
Kainatın yaşını hesablaya bilmək üçün kainatın görünən genişlənmə sürətinin (bu anda qalaktika çoxluqlarının bir-birindən uzaqlaşma miqdarının) Kainatın tarixi boyunca sabit olduğunu güman edə bilərik. Əlbəttə ki, bu doğru deyil və belə bir fərziyyə hesabımıza bir miqdar səhv qatacaq, ancaq yenə də hesabları asanlaşdırması baxımından faydalı bir fərziyyə olduğunu deyə bilərik.
Nikah yaşı
Nikah yaşı — qanunla müəyyən edilən və ya bir şəxsin qanuni olaraq evlənməsinə icazə verilən, dini və ya digər sosial təsdiq formalarına tabe olan minimum yaş. Nikah yaşı və digər şərtləri yurisdiksiyalara görə müxtəlif cür müəyyən olunur, lakin yurisdiksiyaların əksəriyyətində nikah yaşı yetkinlik yaşına çatma ilə müəyyən olunur. Buna baxmayaraq, bəzi hallarda nikah yaşı məhkəmə qərarı ilə və ya qadının hamilə olması halında dəyişdirilə (azaldıla) bilər.
Nikah yaşı ümumi olaraq 18 yaş müəyyən edilib, lakin bəzi hallarda daha yüksək, bəzi hallarda daha aşağı ola bilər.
1962-ci il tarixli Nikah qeydiyyatı, nikah yaşı və nikaha daxil olma razılığı haqqında Konvensiyasının 55 üzvü, ənənəvi, dini və qəbilə qanunlarını və ənənələrini ləğv etmək üçün qanunla minimum evlilik yaşını müəyyən etdilər. Dini bir cəmiyyətin qanunlarına görə nikah yaşı torpaq qanunlarına görə daha aşağı olduqda, dövlət qanunu üstünlük təşkil edir. Bununla belə, bəzi dini icmalar bu baxımdan uşaqların məcburi nikahı ilə nəticələnə biləcək dövlət qanunlarının aliliyini qəbul etmir. 1956-cı ildə Köləliyin ləğvinə dair Əlavə Konvensiyanın 123 üzvü, evlilik üçün müəyyən edilmiş "uyğun" minimum yaş həddini qəbul etməyə razı oldular. Bir çox inkişaf etməkdə olan ölkələrdə, rəsmi yaş standartları sadəcə təlimat şəklindədir. UNICEF, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Uşaq Təşkilatı, yetkinlik yaşına çatmayan, 18 yaşından kiçik bir şəxsin evlənməsini uşaq nikahı və insan hüquqlarının pozulması kimi qiymətləndirir.
Torpağın yaşı
Torpaqəmələgəlmə prosesi zaman daxilində baş verir. Torpaqların mütləq və nisbi yaşı anlayışları bir-birindən fərqləndirilir.
Mütləq yaş – torpağın yarandığı vaxtdan indiki zamana kimi keçmiş müddətdir. Mütləq yaş bir neçə illə milyon il arasında tərəddüd edir. Ən böyük mütləq yaş kəskin dəyişikliklərə (su eroziyası, deflyasiya və s.) məruz qalmamış tropik ərazilərin torpaqlarına məxsusdur.
Nisbi yaş – torpaqəmələgəlmə prosesinin sürətini, torpağın bir inkişaf fazasının digəri ilə əvəz edilməsinin tezliyini səciyyələndirir. O, süxurun tərkib və xassələrinin, relyef şəraitinin torpaqəmələgəlmə prosesinin sürət və istiqamətinə təsiri ilə bağlıdır.
Yerin yaşı
Yerin yaşı - müasir radioloji üsullara görə, yerin yaşı - bir neçə mlrd. il olduğu güman edilir. Yer qabığının ən qədim sahələrinin yaşında və ya yerin yaşı - aşağı hüdudu 3.5¸4 mlrd. ildir. Digər tərəfdən, yerin yaşı -elementlərin minimal yaşından (5.5¸6 mlrd. il) çox ola bilməz. Bundan başqa, Yerin və protometeorit planetlərinin yaşı təxminən eynidir və deməli, meteoritlərin yaşına (4,5 ×109 il) yerin yaşı - xeyli yaxın olmasını söyləməyə kifayət qədər əsas vardır. Protometeorit planetin və ya planetlərin diferensiyası natamam və nisbətən qısamüddətli olmuşdur. Buna görə meteoritlərin yaşı yer qabığının yaşından çox və yerin yaşı - yaxındır. Beləliklə, yerin yaşı - 4.5¸5.5 mlrd.
Yetkinlik yaşı
Yetkinlik yaşı — qanunla şəxsin tam fəaliyyət qabiliyyətli hesab olunduğu yaş. Yetkinlik yaşına çatmayanlar həmin andan sonra artıq öz hərəkətlərinin mənasını başa düşür, öz hərəkətlərinə rəhbərlik edə bilirlər, eləcə də himayəçiliyə və valideynlərinin onların hərəkətlərinə görə hüquqi məsuliyyətinə xitam verilmiş olur. Əksər dövlətlərdə yetkinlik yaşı 18 yaşdır. Yetkinlik yaşı şəxsin psixi pozuntusu və cinsi inkişafı ilə əlaqədar deyil.
Yetkinlik yaşı keçid dövrü, cinsi əlaqədə olmaq yaşı, nikah yaşı, məktəbi bitirmək yaşı, alkoqollu içkilər qəbul etmək, nəqliyyat vasitəsini idarə etmək, səsvermə yaşı, tütün məmulatlarından istifadə, qumar yaşı və s. ilə qarışdırılmamalıdır. Onların hər biri ayrılıqda müəyyən edilir.
Şəxs yetkinlik yaşına çatsa da, yaş məhdudiyyətinə məruz qala bilər: məsələn, seçkili və təyinatlı vəzifələrdə belə məhdudiyyət tətbiq edilir.
Yetkinlik yaşı bəzən lisenziya yaşı ilə qarışdırılır. Hüquq termini kimi "lisenziya" "icazə" mənasını verir və qanunla müəyyən hüquq və imtiyazları əhatə edir.
Relyefin alçalan inkişafı
Relyefin alçalan inkişafı (rus. нисходящее развитие рельефа, ing. descending evolution of relief) — denudasiya proseslərinin tektonik qalxmadan üstün olduğu şəraitdə baş verir. Relyefin alçalan inkişafı üçün mütləq və nisbi yüksəkliyin azalması, yamacların hamarlanması və peneplenin əmələ gəlməsi səciyyəvidir.
Relyefin eol formaları
Küləyin dağıdıcı və ya akkumulyativ fəaliyyəti nəticəsində əmələ gələn müxtəlif relyef formalarıdır. Bu formalar: eol sütunundan, barxandan, dyundan, qum təpəsindən, qum tirəsindən və s. dən ibarətdir. Relyefin eol formaları başlıca olaraq arid iqlim şəraitində , yəni səhrada əmələ gəlir.
Seksual razılıq yaşı
Seksual razılıq yaşı (razılıq yaşı) — cinayət hüququnda şəxsin başqa şəxslə cinsi əlaqəyə girmək üçün məlumatlı razılıq verməyə qadir olduğu hesab edilən yaş. Əksər hallarda, yetkin şəxs bu yaşdan kiçik biri ilə cinsi əlaqədə olarsa, qanuni olaraq məsuliyyət daşıyır.
Bu cinayətə görə cəzalar qanundan, yaşlı tərəfin yaşından və şəriklər arasındakı yaş fərqindən asılı olaraq dəyişir.
Bəzi ölkələrin qanunlarında yetkin şəxsin özündən kiçik bir şəxs (müəllimlər, həkimlər, məşqçilər, hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları, ailə üzvləri) üzərində səlahiyyət sahibi olduğu vəziyyətlərdə seksual razılıq yaşı anlayışı da var.
Cinsi razılıq yaşı yetkinlik yaşı və ya insanın evlənə biləcəyi yaş (nikah yaşı) ilə qarışdırılmamalıdır.
Seksual razılıq yaşı qanundan asılı olaraq geniş şəkildə dəyişə bilər, baxmayaraq ki, əksər ölkələrdə bu yaş 14–18 yaş arasındadır. Ancaq seksual razılıq yaşı heç bir yaşdan 20 yaşa qədər ola bilər. Xüsusi məna cinsi əlaqənin növü və tərəfdaşların cinsi ilə müəyyən edilə bilər.
Onun 150 Yaşı Var (1958)
Film kinoportret janrında çəkilmiş və planetimizin ən qocaman sakinlərindən olan Mahmud Eyvazova həsr olunmuşdur. Müəlliflər mövzunu işlərkən bu adamın uzun ömürlülüyünün obyektiv və subyektiv səbəblərini göstərməyə, qocanın həyat tərzinin səciyyəvi cəhətlərini açmağa çalışmışlar.
Lerik rayonunun sakini olan bu qoca ömrü boyu işləmiş, zəhmətlə dolanmışdır. Sonra biz onu çobanların, məktəblilərin yanında, böyük ailəsinin əhatəsində, Moskvada ÜİKTS-in (Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Sərgisi) Azərbaycan pavilyonunda görürük.
Atamın yenə 17 yaşı var
Atamın yenə 17 yaşı var (ing. 17 Again) — 2009-cu ildə New Line Cinema tərəfindən istehsal olunmuş komediya filmidir. Film 37 yaşlı Maykın (Metyu Perri) 17 yaşlı orta məktəb şagirdinə (Zak Efron) çevrilməsindən bəhs edir. Filmin rejissoru Burr Stirs olmuşdur. Filmdə baş rolları Zak Efron, Metyu Perri, Lesli Mann, Tomas Lennon, Mişel Traxtenberq və Sterlinq Nayt ifa etmişdirlər. Film istehsal olunduğu ölkə olan ABŞ-da 17 aprel 2009-cu ildə, Türkiyədə isə 19 iyun 2009-cu ildə nümayiş olunmuşdur. DVD və Blu-ray Disc buraxılış tarixi isə 11 avqust 2009-cu il kimi göstərilmişdir.
== Reaksiyalar ==
Təxmini büdcəsi 20 milyon dollar olan Atamın yenə 17 yaşı var ' filminin dünya miqyasında kommersiya nailiyyəti 136 milyon ABŞ dollarından çoxdur.
Rotten Tomatoesdə filmin haqqında olan 140 rəydən 56%-i müsbət olmuşdur.
Onun 150 yaşı var (film, 1958)
Film kinoportret janrında çəkilmiş və planetimizin ən qocaman sakinlərindən olan Mahmud Eyvazova həsr olunmuşdur. Müəlliflər mövzunu işlərkən bu adamın uzun ömürlülüyünün obyektiv və subyektiv səbəblərini göstərməyə, qocanın həyat tərzinin səciyyəvi cəhətlərini açmağa çalışmışlar.
Lerik rayonunun sakini olan bu qoca ömrü boyu işləmiş, zəhmətlə dolanmışdır. Sonra biz onu çobanların, məktəblilərin yanında, böyük ailəsinin əhatəsində, Moskvada ÜİKTS-in (Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Sərgisi) Azərbaycan pavilyonunda görürük.
Nikah qeydiyyatı, nikah yaşı və nikaha daxil olma razılığı haqqında Konvensiya
Nikah qeydiyyatı, nikah yaşı və nikaha daxil olma razılığı haqqında Konvensiya — Birləşmiş Millətlər Təşkilatının evlilik standartları müqaviləsidir. Müqavilə 7 noyabr 1962-ci il tarixli Baş Məclisin 1763 A (XVII) saylı qətnaməsi ilə imza və təsdiq üçün açıldı və məktub mübadiləsi yolu ilə 9 dekabr 1964-cü ildə qüvvəyə mindi. Konvensiyanı 16 ölkə imzaladı, 55-i tərəf, Konvensiya Ümumdünya İnsan Haqları Bəyannaməsinin 16-cı maddəsinə əsaslanıb. Konvensiya nikahların razılıq xarakterini təsdiqləyir və tərəflərdən qanunla minimum nikah yaşını təyin etmələrini və nikahların qeydə alınmasını təmin etmələrini tələb edir.
Konvensiyanın ideyası ilk dəfə 1956-cı ildə Səlahiyyətli nümayəndələrin Konfransı tərəfindən qəbul edilmiş köləliyin, kölə ticarətinin və köləliyə oxşar qurumların və tətbiqetmələrin ləğvi haqqında Əlavə Konvensiyanın qəbulu zamanı ortaya çıxdı. Bu 1956 Konvensiyası yetkinlik yaşına çatmayanların və məcburi evliliyin köləliyin bir növü olduğunu bildirən. Konvensiyanın 1-ci maddəsi müəyyən nikah növlərini köləlik olaraq təyin edir. Konvensiyada deyilir ki, dövlətlər məcburi nikahı bir haqqı müqabilində bir qadının ailəsindən köçürülməsini, bir qadının köçürülməsini əhatə edən təşkilat və ya tətbiqetmələrin tamamilə ləğv edilməsini və ya ləğv edilməsini (tədricən və ən qısa zamanda) həyata keçirməlidir. miras yolu ilə ərinin ölümü hadisəsi.
Maddə 1.